Herbata czarna – właściwości, rodzaje i sposób parzenia

Zaraz po wodzie, herbata jest drugim najczęściej wybieranym napojem, po który sięgają ludzie na wszystkich szerokościach geograficznych. Podczas gdy w Japonii sam proces jej zaparzania urósł do rangi misternego rytuału, w Anglii niezwykle popularny jest zwyczaj picia popołudniowej herbaty („afternoon tea”). Na całym świecie towarzyszy spotkaniom, a zarazem jest pretekstem do nich.

Bardzo popularna jest również w Polsce, gdzie zdecydowanym faworytem jest herbata czarna. Ten rodzaj naparu rozgrzewa jesienią oraz zimą, z kolei latem gasi pragnienie. Filiżanka herbaty działa kojąco na zmysły, a zarazem przyjemnie pobudza. Można ją pić o każdej porze dnia.

Czarna herbata przede wszystkim jednak jest ceniona za swój smak, a przy tym sprawdza się jako dodatek do posiłków. Tak bardzo, że rozwinęła się nawet sztuka umiejętnego łączenia herbaty z jedzeniem.

Jak czarna herbata wpływa na nasze zdrowie i samopoczucie? Jakie są jej właściwości, rodzaje… i wreszcie, jak ją zaparzyć, by smakowała tak, jak chcesz?

 

 

Czym jest i jak powstaje czarna herbata?

Kolebką herbaty są Chiny, gdzie znana jest od wielu wieków. Obecnie uprawia się ją również w innych krajach azjatyckich, takich jak Indie, Nepal czy Japonia. Duży udział w światowej produkcji herbaty ma  także Kenia.

Czarna herbata to napar z liści oraz pąków krzewu o nazwie Camellia sinensis. Roślina ta jest znana również jako Camellia assamica lub po prostu kamelia chińska.

Po zebraniu liści kamelii doprowadza się do ich zwiędnięcia. Następnie susz skręca się, fermentuje (utlenia), by na koniec poddać herbatę ususzeniu. Fermentacja nadaje czarnej herbacie charakterystycznego smaku, a zarazem ciemnego koloru, który odróżnia ją np. od jej zielonej odmiany. Ciekawostką jest to, że czarna herbata w Chinach nazywana jest herbatą czerwoną ze względu na kolor naparu po zaparzeniu, a nie barwę samego suszu.

Jeśli poszukujesz dobrej czarnej herbaty, to warto pochylić się nad jej jakością, która jest bardzo zróżnicowana. Na ogół zdecydowanie wyższa jest w przypadku herbaty liściastej. Z kolei herbata w torebkach może zawierać susz niskiej jakości, a także kurz herbaciany.

 

Czarna herbata – właściwości pobudzające, relaksujące i zdrowotne

Filiżanka herbaty pobudza i rozjaśnia umysł. Podczas gdy kawa zawiera dużo kofeiny, czarna herbata ma w sobie teinę. To właśnie ten składnik odpowiada za dostarczenie dawki energii, a przy tym wspomaga koncentrację i pamięć.

Z drugiej strony herbata w wersji czarnej może przyjemnie zrelaksować. Szczególnie gdy jest dłużej zaparzana. Niektóre jej właściwości pozytywnie wpływają na zdrowie. I choć nie jest to cudowne remedium na wszelkie schorzenia, to jej pice wspomaga profilaktykę. Na co pomaga czarna herbata?

 

 

Czarna herbata a układ krwionośny

Picie czarnej herbaty wpływa pozytywnie na układ krwionośny. Dzięki zawartości flawonoidów i tanin napar obniża ciśnienie krwi oraz poziom złego cholesterolu. Poprawia krążenie, a także wzmacnia naczynia krwionośne. W rezultacie jej spożywanie może nieco obniżyć ryzyko chorób kardiologicznych, w tym zawału serca.

 

Antyoksydacyjne działanie czarnej herbaty

Czarna herbata zawiera antyoksydanty (w tym teaflawiny). To związki chemiczne, które mają działanie antyutleniające, czyli spowalniające proces utleniania substancji. Przeciwutleniacze w naturalny sposób wspomagają organizm w neutralizacji i zwalczaniu wolnych rodników. Innym słowy, związki zawarte w herbacie, mają działanie antynowotworowe.

 

Czy czarna herbata jest dobra na żołądek?

Gorzka czarna herbata to jeden ze sprawdzonych, domowych sposobów na dolegliwości żołądkowe, w tym trawienie. Takie jej zastosowanie jest całkowicie uzasadnione.

Herbata czarna działa stymulująco na układ trawienny, poprawiając jego działanie. Ma także działanie bakteriobójcze i przeciwzapalne, co zawdzięcza między innymi zawartości garbników. Pomaga w neutralizacji toksyn, dlatego przynosi ulgę nawet podczas zatruć pokarmowych.

 

 

Earl Grey, English Breakfast, Darjeeling… czyli rodzaje czarnej herbaty

Czarna herbata niejedno ma imię. Jest wiele gatunków i rodzajów, które różnią się intensywnością, aromatem, sposobem produkcji czy regionem uprawy, który ma niekiedy kluczowe znaczenie. Do najbardziej popularnych i cenionych typów należą:

 

Earl Grey zawdzięcza swój charakterystyczny, bogaty smak bergamotce. Ten owoc cytrusowy ma lekko gorzki i cierpki smak, a zarazem jest bardzo aromatyczny. Klasyczna Earl Grey to czarna herbata wzbogacana olejkiem ze skórki bergamotki. Dawniej zabieg  ten był związany z transportem herbaty z Chin i wydłużeniem jej świeżości, dziś ten rodzaj naparu jest ceniony przede wszystkim za wspaniały cytrusowy aromat.

 

English Breakfast to mocna czarna herbata o wyrazistym smaku. Doskonale sprawdza się o poranku, gdy potrzebujesz pobudzenia na start. Dobrze komponuje się z kalorycznym śniadaniem w stylu angielskim, co sugeruje sama nazwa. English Breakfast to mieszanka wymyślona w XIX wieku, która tradycyjnie składa się z dwóch gatunków czarnej herbaty: Assam oraz Cejlon.

 

 

Darjeeling jest wykwintną herbatą najwyższej jakości, której nazwa pochodzi od prowincji w Indiach. Za prawdziwą czarną herbatę typu Darjeeling można uznać tylko tę, która pochodzi właśnie z tego pokrytego mgłami regionu o umiarkowanym klimacie. Czym się wyróżnia ta wyszukana i luksusowa odmiana? Jest produkowana z młodych pędów kamelii. Ma delikatny, lekko słodkawy i kwiatowy smak. Jej złoty kolor jest zdecydowanie jaśniejszy od klasycznej czarnej herbaty.

 

Assam to kolejny rodzaj szlachetnej czarnej herbaty, a zarazem region Indii. Napar jest intensywny, a zarazem zrównoważony. Cierpki smak wyczuwalny na początku, po chwili ustępuje słodkim, czekoladowym nutom.

 

Ceylon lub herbata cejlońska pochodzi ze Sri Lanki. Na jej wyjątkowy smak wpływa wilgotny klimat wyspy Cejlon, który sprzyja uprawom. Czarna herbata cejlońska ma kilka odmian, a jej klasyczna wersja jest wyrazista i orzeźwiająca. Napar ma czerwono-złotą barwę.

 

Jak poprawnie zaparzyć czarną herbatę?

Nie ma nic prostszego niż zaparzenie czarnej herbaty. Warto użyć czystej, najlepiej przefiltrowanej wody, bez nadmiaru minerałów. Zagotuj ją i zalej dzbanek lub filiżankę. Idealna temperatura to około 95°C, a czas parzenia 3 minuty. Jeśli lubisz mocniejszą herbatę lub chcesz, by działała bardziej relaksująco niż pobudzająco, wystarczy parzyć ją nieco dłużej – ok. 5 minut.

Parametry te mogą się różnić nieco w zależności od rodzaju herbaty. Warto je dostosować w zależności od tego, jaką czarną herbatę przygotowujemy.

 

 

Herbata bez osadu? Zacznij od wody!

Jakość wody w znacznym stopniu wpływa na smak herbaty. Niekiedy po jej zaparzeniu w filiżance można dostrzec osad. Aby tego uniknąć, warto najpierw przefiltrować wodę, np. w dzbanku. To najprostszy sposób, by ją zmiękczyć, usunąć osad i inne składniki, które wpływają negatywnie na smak naparu. Wysokiej jakości filtr dzbankowy usunie między innymi chlor oraz metale ciężkie. Tak oczyszczona woda jest idealną bazą, by zaparzyć smaczną herbatę pozbawioną osadu.

 

Galeria zdjęć