Włochy słyną z kawy! Nie ulega wątpliwości, że Italia i kawa są nierozłączne. Kofeinowy napój odgrywa bardzo istotną rolę we włoskiej kulturze. Jest prawie tak ważny, jak pizza czy makarony, które Włosi traktują niemal z nabożnością. Podobnie jak jedzenie, kawa we Włoszech wzbudza wiele emocji.
Zwyczaje związane z jej piciem są bardzo silnie zakorzenione. Istnieje nawet zbiór niepisanych reguł i swoista kawowa etykieta. Nieprzestrzeganie pewnych zasad być może nie narazi nas na społeczny ostracyzm, ale spodziewajmy się co najmniej krzywego spojrzenia lub pobłażliwego uśmiechu baristy.
Zatem, jak nie popełnić gafy, zamawiając kawę w Italii? Co to znaczy „prawdziwa włoska kawa” i jak pić ją niczym rodowity mieszkaniec Włoch? Między innymi tego dowiesz się, czytając artykuł.
Kawa we Włoszech – kilka faktów
· W XVII w. w Wenecji otwarto pierwszy bar z kawą.
· W 1885 r. Angelo Moriondo z Turynu opatentował pierwszą wersję ekspresu do kawy.
· W 1933 Alfonso Bialetti wynalazł kawiarkę.
· 90% Włochów ma w domu kawiarkę.
· 90% kaw Włosi wypijają w domu.
· 73% Włochów pije kawę w barze.
· Włosi piją średnio 3-4 kawy dziennie.
· We Włoszech codziennie wypija się 9,3 miliona filiżanek kawy.
Włoska klasyka – czyli rzecz gustu
Włosi mają dość tradycyjne podejście do kawy. Preferują ciemne i intensywne mieszanki, które sprawdzają się zwłaszcza do zaparzenia wyrazistego espresso. Choć kawa ma bardzo doniosłe znaczenie we włoskiej kulturze, to ziarna speciality nie są zbyt popularne.
Włoskie przywiązanie do tradycji przejawia się również w metodach zaparzania kawy. Wśród nich króluje moka (kawiarka) oraz ekspres do espresso. W klasycznych włoskich barach na próżno szukać kaw przelewowych. Alternatywne metody, takie jak V60, Chemex czy aeropress, nie zyskały jak dotąd zbyt wielu fanów.
Włoskie espresso – synonim kawy
Il caffè to po włosku kawa. Słowo to oznacza jednak jeden, konkretny jej typ – espresso. Włosi piją je na potęgę. To zdecydowanie najchętniej wybierany rodzaj kawy na półwyspie apenińskim.
Prawdziwe włoskie espresso jest intensywne w smaku, ciemne, gęste i pobudzające. Co ciekawe, nie ma ono tak wiele kofeiny jak duża czarna kawa, chociażby w postaci americano. Włoskie espresso jest podawane w małej filiżance. Z tego względu można wypić więcej porcji tego napoju w ciągu dnia.
Wbrew pozorom, dodanie do espresso cukru wcale nie jest przestępstwem. To dość popularny zwyczaj. Choć istnieją puryści, którzy piją il caffè bez żadnych dodatków, to wielu Włochów chętnie słodzi swoją kawę, nawet dwoma lub trzema łyżeczkami.
Szybka kawa w barze
73% Włochów pija kawę poza domem. Dostaniemy ją przede wszystkim w kawiarniach zwanych barami. Serwuje się w nich również przekąski i alkohole.
Króluje oczywiście espresso, wypijane zazwyczaj na stojąco, przy ladzie. Nierzadko w pojedynkę. Od zamówienia kawy do jej zaserwowania dzieli nas tylko 30 sekund. Równie szybko się ją wypija.
Miejsce przy stoliku jest dodatkowo płatne. Z tej opcji korzysta się rzadziej i po tym właśnie można poznać turystów. Włosi raczej nie rozsiadają się w kawiarniach, by celebrować w nieskończoność napój z ziaren kawowca.
Warto wspomnieć, że zwyczaj brania kawy na wynos nie jest powszechny. Nie pije się jej w biegu, na ulicy, z jednorazowego kubka. Włosi znajdują chwilę, by zatrzymać się w barze, na krótką przerwę i wypić espresso – w końcu to tylko trzy łyki.
Kawa dla towarzystwa
Choć nikogo nie dziwi widok osób samotnie pijących kawę, to pełni ona również funkcję towarzyską. Gdy dwóch Włochów się spotyka, bardzo często obecna będzie kawa. Kilka spotkań w ciągu dnia oznacza kilka porcji tego pobudzającego napoju, a niepisana reguła mówi, że nie powinno się go odmawiać.
Kawa znajduje się również w domach. Włosi zawsze proponują ją swoim gościom! Gdy w Polsce jako gospodarze oferujemy kawę lub herbatę, Włosi zapytają po prostu „czy masz ochotę na kawę?”.
Pije się ją więc ze względów towarzyskich, dla smaku, by sprostać wyzwaniom dnia oraz dla relaksu. W końcu kawa to przerwa, a także odprężająca przyjemność.
Cappuccino tylko do południa
Drugim, pod względem popularności, napojem kawowym we Włoszech jest cappuccino. To harmonijne połączenie delikatnej mlecznej pianki z porcją espresso. Klasyczne włoskie cappuccino jest podawane w średniej wielkości filiżance. Nie należy przesadzać z objętością napoju ani ze zbyt dużą ilością mleka. To zdecydowanie mniejsza porcja niż ta, którą dostaniemy w popularnych kawiarniach sieciowych.
Włosi piją cappuccino wyłącznie rano. Na pierwsze lub drugie śniadanie. W towarzystwie rogalika pełni ono funkcję pełnoprawnego posiłku. We włoskim rozumieniu, nawet samo cappuccino może być uznane za śniadanie.
Cappuccino nie pija się po południu. To czas na inne potrawy. Wypicie mlecznej kawy po obfitym posiłku nie wchodzi w grę. Co innego espresso!
Cappuccino to, w mniemaniu Włochów, zbędne kalorie. Jest ono zbyt tłuste, by pić je po spożyciu pizzy czy makaronu. Istnieje też powszechne przekonanie, że mleko utrudnia trawienie.
Jaką jeszcze kawę pije się we Włoszech?
Na espresso i cappuccino się nie kończy! Sprawdź inne popularne typy włoskich napojów kawowych:
· Caffè lungo – czarna kawa z dwa razy większą ilością wody niż w espresso. Efekt uzyskuje się, wydłużając przepływ wody przez kawę w ekspresie kolbowym.
· Caffè ristretto – czarna kawa z mniejszą ilością wody w porównaniu do espresso. By przygotować ten rodzaj napoju, należy skrócić czas parzenia (przepływu wody).
· Caffè corretto – dosłownie „kawa skorygowana / poprawiona”. Jest to espresso z kilkoma kroplami alkoholu – grappą, sambucą albo likierem, na przykład anyżowym. Co ciekawe, ten rodzaj kawy rzadko zamawiają młodzi Włosi.
· Caffè macchiato – espresso z odrobiną (plamą) mleka.
· Caffè americano – większa czarna kawa, zdecydowanie mniej popularna niż espresso czy caffè lungo. Różni się od nich sposobem parzenia. Najczęściej jest to kawa filtrowana, ewentualnie uzyskana przez dolanie do espresso wody, już po ekstrakcji.
· Latte macchiato – duża kawa mleczna podawana w wysokiej szklance.
Uwaga! Latte to po włosku mleko. Zamawiając w ten sposób napój we Włoszech, możemy się spodziewać, że otrzymamy po prostu szklankę mleka! Zamiast tego, zamówmy latte macchiato.
Jak nie popełnić gafy, zamawiając kawę we Włoszech?
1. Nie zamawiaj cappuccino po południu, zwłaszcza po obfitym posiłku.
2. Latte to po włosku mleko. Nie zapomnij użyć pełnej nazwy – latte macchiato – by zamówić kawę mleczną.
3. By zamówić espresso, wystarczy, że poprosisz o un caffè.
4. Cukier to nie grzech! Dodaj go do espresso lub innej kawy, jeśli masz na niego ochotę!
5. Nie pij kawy zbyt późno!
6. Nie odmawiaj kawy! Jest to uznawane za niegrzeczne. Jeśli masz dość kofeiny, poproś o wersję bezkofeinową.
7. Pozwól zapłacić drugiej osobie za kawę, jeśli wyszła z taką propozycją. Następnym razem stawiasz Ty!